Ο καφές είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του πολιτισμού της ανθρωπότητας και ένας από τους βασικότερους παράγοντες της εξέλιξής της.
Πρωτοεμφανίστηκε στην Αιθιοπία το 575μ.Χ. έως το 850μ.Χ. και αφού πέρασε Αραβία-Μέση Ανατολή-Ευρώπη, κατέληξε στο Νέο Κόσμο.
Ο καφές προέρχεται από τον καρπό αειθαλούς δέντρου που ευδοκιμεί σε τροπικά και υποτροπικά κλίματα. Οι καρποί του μοιάζουν με κεράσια και μυρίζουν σαν γιασεμί.
Η λέξη coffee που σημαίνει ρόφημα προέρχεται από την Αραβική λέξη qahwah.
ΜΥΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΚΑΦΕ:
Ο Μπανέσιους, συγγραφέας του 18ου αίώνα, αναφερόμενος στο μύθο των κατσικιών που χορεύουν, σύμφωνα με τον οποίο ένας Αραβας βοσκός, παραπονέθηκε στον Ιμάμη του χωριού, ότι τα ζώα του κάποιες νύκτες δεν κοιμόντουσαν αλλά χόρευαν όλη τη νύκτα.
Ο Ιμάμης ερευνώντας, βρήκε ότι τα ζώα είχαν φάει κάποιους σαρκώδεις καρπούς θάμνων και αποφάσισε να δοκιμάσει και ο ίδιος. Αφού έβρασε τους καρπούς σε νερό και ήπιε το ποτό, διαπίστωσε ότι μπορούσε να μείνει ξάγρυπνος όλη νύκτα χωρίς πρόβλημα.
Αρχικά ο καφές έγινε γνωστός στις θρησκευτικές κοινότητες και η κατανάλωσή του περιοριζόταν σε θρησκευτικές τελετές και μετά από ιατρικές συμβουλές. Σιγά-σιγά εξαπλώθηκε και στους άλλους πολίτες που τον έπιναν στα σπίτια τους και σε δημόσιους χώρους, και έτσι σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε γνωστός στη ν Αραβία, Αίγυπτο, Συρία, Βόρεια Ευρώπη, Ισπανία, Βόρεια Αφρική, Ινδία.
Τα δύο πρώτα καφενεία δημιουργήθηκαν από ένα ζευγάρι Συρίων στην Κωνσταντινούπολη τον 16ο αιώνα και σύντομα εξαπλώθηκε και στην Ευρώπη.
Η Ιταλία ήταν από τις πρώτες Ευρωπαϊκές χώρες που έκαναν εισαγωγή καφέ και μέχρι το τέλος του αιώνα δημιουργήθηκαν αρκετά καφενεία στη πλατεία του Αγίου Μάρκου, όπου σύχναζαν όλοι οι επίσημοι της Βενετίας και άλλων Ευρωπαϊκών πόλεων.
ΧΩΡΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΦΕ:
ΑΦΡΙΚΗ:
Αγία Ελένη, Αιθιοπία, Ακτή Ελεφαντοστού, Αγκόλα, Γκάνα, Γκαμπόν, Γουινέα, Γουινέα Ισημερινού, Κονγκό, Ζάμπια, Ζιμπάμπουε, Καμερούν, Κένυα, Καμόρες Νήσοι, Λιβερία, Μαδαγασκάρη, Μαλάουι, Μοζαμβίκη, Μπενίν, Μπουρούντι, Νιγηρία, Νότια Αφρική, Ουγκάντα, Πεθνιάν, Ρουάντα, Πράσινο Ακρωτήρι, Σιέρα Λεόνε, Τόγκο, Σουδάν, Τανζανία, Υεμένη.
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ & ΚΑΡΑΙΒΙΚΗ:
Αϊτή, Γουαδελούπη, Γουατεμάλα, Αγιος Δομίνικος, Ελ Σαλβαδόρ, Μαρτινίκα, Μεξικό, Νικαράγουα, Ονδούρα, Παναμάς, Πουέρτο Ρίκο, Τζαμάικα, Τρινιντάντ και Τομπάγκο.
ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ:
Γκαλαπάγκος, Παραγουάη, Περού, Σουρινάμ.
ΝΟΤΙΟΣ ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ & ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΣΙΑ:
Αυστραλία, Βανουάτου, Βιετνάμ, Γαλλική Πολυνησία, Ινδίες, Ινδονησία, Σούμαρα, Ιάβα, Καμπότζη, Κίνα, Λάος, Μαλαισία, Νέα Καληδονία, Παπούα, Νέα Γουινέα, Σρί-Λάνκα, Ταιβάν, Ταϊλάνδη, Φίτζι, Φιλιππίνες, Χαβάη.
ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΚΑΦΕ:
Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν δύο ποικιλίες καφέ:
–ARABICA που αποτελεί το 75% της παγκόσμιας παραγωγής του καφέ. Το φυτό του καφέ Arabica θέλει ιδιαίτερες συνθήκες και η ανωτερότητά του οφείλεται στην ιδιαιτερότητά του. Καλλιεργείται σε υψόμετρο 800-2000μέτρων και μόνο στην περιοχή του Ισημερινού, με μέση θερμοκρασία 20-25οC, χωρίς μεγάλη ηλιοφάνεια και σε πλούσιο και ηφαιστιογενές έδαφος.
–ROBUSTA καλλιεργείται ευκολότερα αλλά η γεύση του είναι πιό πικρή, λιγότερο αρωματική, με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε καφεϊνη και χρησιμοποείται σε χαρμάνια.
ΚΑΒΟΥΡΔΙΣΜΑ:
Η σπουδαιότερη και πιο κρίσιμη διαδικασία για ένα καλό καφέ είναι το καβούρδισμα. Είναι μια τέχνη που χρειάζεται πολύ μεγάλη εμπειρία και μαθαίνεται καλύτερα από τη πρακτική εξάσκηση.
Ένα ιδανικό καβούρδισμα εξαρτάται από τη κατάσταση των κόκκων, τη θερμοκρασία, αλλά και το χρόνο που διαρκεί. Η συνήθης θερμοκρασία καβουρδίσματος είναι από 200 μέχρι 390 βαθμοί C, με απόκλιση +-20o, ο δε χρόνος από 8 – 14 λεπτά σε συμβατική μηχανή.
ΕΙΔΗ ΚΑΒΟΥΡΔΙΣΜΑΤΟΣ:
ΕΛΑΦΡΥ: χαρακτηρίζει τους κόκκους καλής ποιότητας από μεγάλο υψόμετρο.
ΜΕΣΑΙΟ: (Αμερικάνικο καβούρδισμα) καστανό χωρίς ελώδες επιφάνειες
ΒΙΕΝΝΕΖΙΚΟ: ελαφρά σκουρότερος από το μεσαίο. Οι κόκκοι έχουν λίγο λαδί και καστανές κηλίδες.
ΣΚΟΥΡΟ: Κουβανέζικο ή Ισπανικό, βαθύ καφέ με λίγο λαδί στην επιφάνεια των κόκκων.
ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ: Λέγεται και διπλό καβούρδισμα. Χρώμα πολύ σκούρο σαν σοκολάτας μαύρης.
ΙΤΑΛΙΚΟ: Εσπρέσο, σχεδόν μαύρο και πολύ ελαιώδες. Η γεύση που κυριαρχεί είναι του καβουρδίσματος και όχι του καφέ
ΙΔΑΝΙΚΟ ΡΟΦΗΜΑ: Χαρακτηρίζεται από καφέ με διακριτικό άρωμα, ωραίο χρώμα, ντελικάτη γεύση, πλούσιο άρωμα.
ΚΑΦΕΣ ΚΑΙ ΥΓΕΊΑ:
Κάθε κόκκος καφέ εμπεριέχει 2-3% καφείνη. Ένα φλιτζάνι καφέ περιέχει 60-90γρ. Η καφείνη ως γνωστό δίνει στον οργανισμό ενέργεια και διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Πάρα πολλά φάρμακα περιέχουν καφείνη. Η υπερβολική δόση καφείνης μπορεί να προκαλέσει προβλήματα αϋπνίας, ταχυκαρδίας, ανησυχίας. Είναι καλό για έγκυες γυναίκες να καταναλώνουν ελάχιστες ποσότητες καφέ, διότι η καφείνη μπορεί να μεταφερθεί στο έμβρυο.
